Η Κατωιταλική ή Γραικάνικη διάλεκτος (ή Γραικάνικα) ονομάζεται η διάλεκτος της Ελληνικής που περιλαμβάνει ιταλικά στοιχεία και ομιλείται από τους Έλληνες της Κάτω Ιταλίας -Μεγάλη Ελλάδα της νότιας Ιταλίας-. Είναι κυρίως γνωστή ως Κατωιταλική διάλεκτος, ενώ οι ομιλητές της την ονομάζουν Γκρίκο (Grico) ή Κατωιταλιώτικα. Η Κατωιταλική και η σύγχρονη ελληνική γλώσσα ως ένα βαθμό είναι αμοιβαία κατανοητές.
Η θεωρία του Γερμανού γλωσσολόγου Γκέρχανρτ Ρολφς και Ελλήνων γλωσσολόγων σύμφωνα με την οποία η ρίζες της διαλέκτου ανάγονται πολύ παλαιότερα, στον αποικισμό της Μεγάλης Ελλάδας, τον 8ο αι π.Χ. Στην ορθότητα της θεωρίας αυτής συνηγορείο μεγάλος αριθμός διορισμών της Κατωιταλικής.
Με τον νόμο του το 1999, η ιταλική βουλή έχει αναγνωρίσει τη Γραικάνικη κοινότητα του Σαλέντου και της Καλαβρίοας ως “ελληνική εθνική και γλωσσική μειονότητα”.
Υπάρχει σημαντική προφορική παράδοση, ενώ ορισμένα τραγούδια και ποιήματα στην Κατωιταλική είναι δημοφιλή στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Γνωστά μουσικά σχήματα από το Σαλέντο είναι οι Ghetonia και οι Aramirè. Επίσης, αξιόλογοι Έλληνες καλλιτέχνες όπως η Μαρία Φαραντούρη και ο Διονύσης Σαββόπουλος έχουν εκτελέσει κομμάτια στα Γραικάνικα. Το συγκρότημα Encardia από την Αθήνα συνθέτει και ερμηνεύει τραγούδια μόνο στα Γραικάνικα.
Πηγή: Βικιπαίδεια
Δέστε και τους στίχους του επόμενου τραγουδιού που ονομάζεται Kalinifta
Τι έν γκλυτσέα τούση νύφτα τι έν ώρια
τα εβώ ε πλώνω πενσέοντα σε σένα
τσ’ ετού μπει στη φενέστρα σου αγάπη μου
της καρδίας μου σου `νοίφτω την πένα
Λαριλό…
Εβώ πάντα σ’ εσένα πενσέω
γιατί σένα φσυχή μου `γαπώ
τσαι που πάω που σύρνω που στέω
στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ
Λαριλό…
Και σου μάι μ’ αγάπησε ώρια μου,
ε σου πόνησε μάι άσσε μένα,
είττα χείλη σου εν άνοιτσε μάι
πει τα λόγια τσ’ αγάπης βλοημένα
Λαριλό...
Κ’ είττ ’ αμμάι σου, άτσε μάγο, γκλυτσέο,
εν άνοιτσε μάι για μένα φτεχό.
μα που πάω, που σύρνω, που στέω
εις την καρδιά μου πάντα σένα βαστώ
Λαριλό...
Καληνύφτα σε ’φήνω και πάω
πλάια σου `τι `βω πίρτα πρικό
τσαι που πάω που σύρνω που στέω
στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ
Λαριλό…
https://www.youtube.com/watch?v=W6DMstcH0TM